وکیل پایه یک

وکیل پایه یک یا وکیل مدافع دادگستری کسی است که در دادگاه های عالی قانون از طرف دادستان صحبت می کند، و یا از موکل خود دفاع است.

یک وکیل پایه یک کسی است که به مشتریان مشاوره حقوقی می دهد، اسناد و موارد قانونی را مطرح می کند ، و در شرایطی که فردی بخواهد در دادگاه را به نمایندگی از او حضور پیدا می کند.

 

 

 

 

 

 

 

 

وکیل پایه یک می تواند تمام انواع مسائل حقوقی از تهیه پیش نویس گرفته یا این که کسی ادعای ثبت اختراع داشته باشد ، انجام دهد ویا به دفاع از مردم در برابر اتهامات جنایی بپردازد. وکلای واجد شرایط باید دوره درس قانون دیده باشند و معنی دیگر وکیل، البته به معنی قانوندان است.

امروزه بهره گیری از وکیل پایه یک  در اکثر کشورهای پیشرفته ی جهان تبدیل به یک فرهنگ شده است و موکلین با اعتماد به وکلا، آن ها را محرم اسرار مالی، تجاری و خانوادگی خویش قرار می دهند و وکلا نیز با حسن نیت از این اعتماد سوء استفاده نمی کنند.

به نظر می رسد که فرهنگ استفاده از وکیل در ایران نیز نسبت به گذشته رشد بیشتری داشته است. هرچند که نباید فراموش کرد که با اطلاع اشخاص از قوانین نیز، امور انان تا حد زیادی جریان خواهد داشت.

وکیل پایه یک  از جمله‌ ی وکلای دعاوی است که با اخذ مجوز لازم از مراجع قانونی، می‌تواند اقدام به انجام امر وکالت می ‌کند.

در واقع وکالت دادگستری عبارت است از نيابت و نمايندگی امور حقوقی به معنای عام خود، از سوی اشخاص حقيقی يا حقوقی در مراجع قضایی در محدوده‌ ی امور محول برای مطالبه‌ ی حق و دفاع از حقوق موکل.

 

 

 

 

 

 

 

 

پیش از پرداختن به وکیل پایه یک  و وظایف او، توضیح اندکی راجع به «وکالت» لازم است. وکالت یک قرارداد یا عقد است که مانند قراردادهای دیگر، تحت شرایط اساسی لازم برای صحت معاملات و قراردادها قابل اعمال و اجرا است.

اصولاً هر وکیلی که مجوز وکالت داشته باشد، می ‌تواند در تمامی موضوعات و امور حقوقی، اعم از امور کیفری، معاملات، چک، ارث، وصیت، خانواده و … وکالت کند.

البته تفاوت‌ هایی میان حدود اختیارات و جواز وکیل پایه یک با سایر وکلا و از جمله وکیل پایه دو دادگستری و کارآموز وکالت وجود دارد.

لیکن در هر حال با این که ممکن است از وکلایی نظیر وکیل کیفری، وکیل حقوقی، وکیل چک، وکیل خانواده، وکیل طلاق، وکیل انحصار وراثت و … نام برد؛ اما وکیلی که پروانه ی رسمی وکالت را از مراجع ذی صلاح کسب کرده باشد، مجاز به وکالت در تمامی موضوعات یا دعاوی فوق است و محدودیتی در انواع گرایش ها و تخصص ها وجود ندارد؛ چرا که وکالت دادگستری عبارت است از نمايندگی امور حقوقی به معنای عام خود، از سوی اشخاص حقيقی يا حقوقی در مراجع قضاوتی و در محدوده‌ ی امور محول برای مطالبه‌ی حق و دفاع از حقوق موکل.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

نکته‌ی دیگری که باید به آن پرداخته شود، حضور وکیل پایه یک در مراحل مختلف دادرسی در داداگاه است. برای پرداختن به این بحث ابتدا باید این مراحل را شناخت. شناخت مراحل چند گانه ی دادرسی در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران، می تواند اشخاص را در بهره گیری از خدمات وکیل پایه یک  یاری دهد.

باید گفت که وکیل پایه یک نمی‌ تواند در غير از محلی كه برای آنجا پروانه ‌ی وكالت دريافت کرده است، دفتر وكالت تأسیس کند و همچنين نمی ‌تواند عملاً فعاليت‌ وكالتی خود را در محل ديگری متمركز نماید.

تخلف از اين امر، مستوجب مجازات است. محدوده‌ی حوزه‌ی هر كانون به پيشنهاد وزير دادگستری و تصويب رئيس قوه‌ی قضاييه مشخص خواهد شد. برای مثال کانون وکلای مرکز، از جمله شامل استان تهران است.

‌ممکن است برخی از وکلایی که مورد انتخاب موکلین قرار می گیرند، کارآموز وکالت باشند و لذا توضیحی در این مورد لازم است.

در مورد كارآموزان وكالت، برخی محدودیت ‌ها نسبت به وکیل پایه یک وجود دارد. مثلاً کارآموزان قبل از اخذ پروانه‌ی وكالت، حق وكالت در آن دسته از دعاوی كه مرجع تجديد نظر از احكام آن ها ديوان عالی كشور باشد را ندارند.

مانند دعاوی کیفری راجع به قتل. دیوان عالی کشور مرجع تجدید نظر از آراء دادگاه های کیفری یک است. اساساً کارآموز وکالت در مدت کارآموزی خود، زیر نظر وکیل سرپرست خود به وکالت در دعاوی می‌پردازد و تا پیش از اتمام دوره‌ی کارآموزی خود، حق تأسیس دفتر ندارد. مدت کار آموزی وکالت نیز هر ساله ممکن است با تغییراتی رو به رو شود.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

به طور کلی برخلاف وکیل پایه یک ، محدوده‌ی كاری وکیل پايه‌ دو دادگستری، محكوميت‌ های کیفری زير ۱۰ سال حبس، شلاق و جريمه‌ ی نقدی و پرونده‌های حقوقيی زير ۵۰ ميليون تومان است.

همچنین اين وكلا نمی ‌توانند در ديوان عدالت اداری و دعاوی راجع به آن وكالت بپذيرند. به نظر می‌ رسد که محدوده‌ی کاری وکلای پایه دو، کمتر از حوزه‌ی فعالیت مجاز برای کارآموزان وکالت باشد.

 در هر حال، وکیل پایه یک در تمامی موضوعات حقوقی به معنای عام خود، اجازه‌ ی انجام امور وکالتی دارد.

وکیل پایه یک ممکن تحت شرایطی، مرتکب جرم و مستحق مجازات دانسته شود. مواردی از این دست، تخلف محسوب می‌ شود و ممکن است مستوجب مجازات‌های اخطار کتبی، توبیخ با درج در پرونده، توبیخ با درج در روزنامه ‌ی رسمی و مجله ‌ی کانون، تنزل درجه، ممنوعیت از سه ماه تا سه سال و محرومیت دائم از شغل وکالت شود.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

برخی از آن‌ ها مرتبط با رابطه ‌ی وکیل با موکل خویش است:

• انجام وکالت بدون تمدید پروانه
• تجاهر به مسکر و مواد مخدر و مراوده در اماکن فساد
• عدم حضور در جلسات دادگاه بدون عذر موجه
• عدم ارائه ‌ی رسید در قبال وجوه و اموال و اسناد دریافتی از موکل
• عدم رعایت تقدم در جلسات محاکمه‌ای که همزمان هستند و یا عدم رعایت تقدم محاکمات کیفری
• تمرکز فعالیت وکالتی و یا تأسیس دفتر وکالت در غیر از محل مجاز
• عدم حضور در جلسات دادگاه بدون عذر موجه
• معرفی خود با درجه‌ ی بالاتر
• تحصیل وکالت با توسل به وسایل فریبنده
•  تحصیل وجه یا مال یا سند دیگری زائد بر حق الوکاله‌ی قراردادی، یا حق ‌الوکاله‌ ی تعرفه ای در مواردی که قراردادی در بین نیست.
•  عدم اطلاع استعفا به دادگاه و موکل یا استعفا در زمانی که موکل مجال کافی برای معرفی وکیل جدید ندارد.
•  قبول وکالت در دعاوی که وکیل قبلاً با سمت قضایی یا داوری در آن دخالت داشته است.
•  قبول وکالت علیه آن دسته ارگان ‌های دولتی که وکیل وکالت یا مشاوره ‌ی آن اداره را دارد.
•  استعفا از وکالت و قبول مجدد آن یا اعمال مشابه به منظور طولانی کردن فرایند دادرسی
•  اظهارات غیر محترمانه نسبت به محاکم و مقامات رسمی و همکاران و اصحاب دعوی و سایر اشخاص
•  عدم آگاه نمودن موکل به منظور پرداخت هزینه‌های پرونده که موجب تضییع حق موکل گردد.
• قبول وکالت به صورت تصنعی (در ظاهر بنام دیگری در باطن برای خود)
•  افشاء اسرار موکل
•  تخلف از قسم
•  عدم تحویل یک نسخه از وکالت نامه به موکل
•  انتقال قرارداد حق الوکاله به دیگری
• مواضعه و تبانی با طرف دعوی و خیانت به موکل
• قبول وکالت علیه موکل سابق در همان موضوعی که وکالت آن را به عهده داشته است.
•  تحصیل پروانه وکالت بدون داشتن شرایط مقرره و یا فاقد شرایط مذکور شدن

 

 

 

 

 

انواع وکالت وکیل پایه یک:

وکیل انتخابی:

در مواردی بکار می‌ رود که شخصی، وکیل خود را انتخاب و با انعقاد قرارداد وکالت از او می‌خواهد وکالت او را برای دفاع از حقش در مراجع قضایی برعهده بگیرد.

 وکیل تسخیری:

در مواردی که دعوایی کیفری جریان داشته و علی رغم ضروری بودن حضور وکیل، در دادرسی و محاکمات، به دلیل امتناع متهم از اخذ وکیل و یا نداشتن بضاعت مالی برای این کار، وکیلی برای دفاع از متهم وارد پرونده نشده‌ است که در این صورت به تشخیص دادگاه، از بین وکلای دادگستری وکیل رایگان برای او گرفته می‌ شود. عنوان وکیلی که به این ترتیب وارد پرونده می‌ گردد، وکیل تسخیری است.

وکیل معاضدتی:

در مواردی که اشخاص برای دفاع از حقوق خود در دعاوی حقوقی نیاز به وکالت داشته باشند ولی به دلایلی امکان گرفتن وکیل نداشته باشند، با تشخیص عسرو حرج موکل از سوی دادگاه یا تشخیص کمسیون معاضدت کانون وکلا، در این موارد وکیلی به صورت رایگان دفاع از حقوق شخص معسر را برعهده می‌گیرد. عنوان وکیل یاد شده در این موارد، وکیل معاضدتی است.

وکیل اتفاقی:

اگر شخصی تحصیل کرده رشته حقوق باشد ولی شغل او وکالت نباشد، بخواهد به صورت اتفاقی برای حل مشکلاتی که بستگان نزدیک او در مراجع قضایی دارند، خارج از چرخه و آزمون های سخت کانون وکلای دادگستری، از این کانون برای همان مورد خاص پروانه وکالت موردی بگیرد، با طی مراحل قانونی و پرداخت هزینه مربوطه می‌تواند به این امر اقدام کند. شخصی که با این روش وکالت موردی برای دفاع از حقوق بستگانش گرفته‌ است را وکیل اتفاقی گویند.

 

مؤسسه حقوقی جام جم–بهترین مؤسسه ی حقوقی